Voltijds HB...écht passend onderwijs

In de afgelopen jaren is er veel gezegd over passend onderwijs. Ik heb er nooit een geheim van gemaakt dat ik faliekant tegen ben. Zelf ben ik al een flinke tijd werkzaam als leerkracht op een voltijds HB afdeling. Ik mag elke dag genieten van de groei en ontwikkeling van 22 prachtige HB kinderen...allemaal met hun eigen share of shit, hun eigen identiteit en hun eigen manier van leren.

Ik vind het tijd dat er eens een positief verhaal komt over waarom voltijds HB onderwijs zo belangrijk is voor deze kinderen en daarom vertel ik je graag waarom dit type onderwijs dé place to be is voor HB'ers.

1. Het belang van onder gelijkgestemden te zijn

Stel je eens voor dat je elke dag naar je werk gaat en je elke dag mensen tegenkomt die jou niet begrijpen. Stel je eens voor dat je gaat werken bij een bedrijf waar iedereen een taal spreekt die jij niet verstaat en waar niemand jou verstaat. Stel je eens voor dat je op je werk altijd bestempeld wordt als anders, een beetje vreemd, waar je gepest en getreiterd wordt omdat men jou niet begrijpt.

Voel je dat? Die eenzaamheid? Dat verdriet? Wat zou je willen doen, denk je, na een lange tijd op die manier te zijn behandeld, terwijl je weet dat dit nog jaren zo door zal gaan?

Veel van de kinderen die ik op school heb mogen verwelkomen kwamen met een soortgelijk verhaal. Ik vertelde al eens over een leerling die zover heen was dat hij niet meer wilde leven. Dan ben je nog maar 9 jaar oud! Toen hij bij mij in de klas kwam, fleurde hij op, ging vriendschappen aan en merkte dat hij op deze school begrepen en gewaardeerd werd.

HB'ers hebben een snelle manier van denken, lopen vaak -door dat snelle denken en het verbaal sterk zijn- sociaal-emotioneel tegen problemen aan, ervaren prikkels anders en hebben een bijzondere vorm van humor. Ze zijn nieuwsgierig en leergierig, willen alles weten, ervaren en delen.

Wanneer ze onder gelijkgestemden zijn, vinden ze connecties waarmee ze op dit niveau kunnen levelen. Hierdoor voelen ze zich gezien en gehoord en mogen ze hun authentieke zelf zijn. Daar wordt iedereen toch gelukkig van?

2. Top-Down, adaptief onderwijs

Niet alle HB'ers leren op dezelfde manier. Er is dus niet één aanpak die werkt. Je zult als HB leerkracht altijd moeten differentiëren. Ook in een HB klas zijn er niveauverschillen.

Maar wat HB'ers wel gemeen hebben, is dat zij een Top-Down aanpak nodig hebben. Vanuit het grotere geheel naar de kleinere brokken informatie. Elke stap die ze zich al eigen hebben gemaakt, moet worden overgeslagen. Dit om verveling te voorkomen en ervoor te zorgen dat de leerlingen gemotiveerd blijven.

Vanuit het grotere geheel worden -het liefst samen met de kinderen- doelen opgesteld. Wat wil je leren, wat heb je daarvoor nodig en hoe pak je dit vervolgens aan?

Kennis vergaren, vaardigheden bijbrengen, matchen en stretchen, analyseren, evalueren en creëren.

Aan het eind van een les of een opdracht kijk je samen of de doelen behaald zijn. Zo ja, wat wordt dan de volgende stap? Zo nee, wat heb je nodig of wat zul je anders moeten doen om het doel alsnog te behalen?

3. Meer dan rekenen, taal en spelling

Veel HB'ers hebben voldoende aan een korte instructie, waarna ze al vrij snel zelfstandig aan de slag kunnen. Eindeloos herhalen van de stof werkt niet voor dit type leerling. De stof aanbieden op verschillende manieren en vooral ook de leerlingen zelf vragen hoe ze dit aan een ander uit zouden leggen, zorgt ervoor dat de belangrijkste kennis en vaardigheden blijven hangen.

Dit zorgt ervoor dat je als leerkracht meer tijd hebt om te investeren in dat wat deze kinderen écht nodig hebben; filosofie, leren-leren, thematische opdrachten waarbij de hogere orde denkvaardigheid ontwikkeld wordt, executieve functies versterken en tenslotte hun sociaal-emotionele welbevinden.

Over filosofie, leren-leren en de executieve functies schreef ik eerder al een blog (klik op de woorden om naar desbetreffende blog te gaan).

Ook over het sociaal-emotioneel welbevinden heb al veel geschreven. Toch wil ik hier nogmaals benadrukken dat het belang hiervan, juist bij HB leerlingen, onvoorstelbaar groot is.

Zij kampen vaak met onbegrip, faalangst, perfectionisme, in sommige gevallen ASS (autistisch spectrum stoornis) en het niet gezien, gehoord en begrepen zijn door anderen (leeftijdgenoten, leerkrachten). En dan heb ik het nog niet eens over de verschillende misdiagnoses die als brandmerken op hun voorhoofd gedrukt zijn.

Ik investeer enorm in deze kinderen. Ik weet dat ze cognitief ontzettend vaardig (kunnen) zijn, maar geen mens komt tot leren als je constant kampt met angsten en het idee dat het nooit goed genoeg is. Eerst met beide benen stevig op de grond, weten wat je waard bent, DAT je het waard bent en van daaruit pas naar kennis en vaardigheden. Je zult zien dat wanneer je zorgt dat kinderen weer vertrouwen krijgen in zichzelf, de school en hun leerkracht, ze tot volle bloei komen en pas dan laten zien wat ze werkelijk in hun mars hebben.

Dat zijn de grootste parels die je maar kunt vinden.

Dit alles kan wat mij betreft alleen maar plaatsvinden in een klas met gelijkgestemden. Een klas waarin kinderen elkaar begrijpen. De manier waarop en de verbale kracht waarmee er gecommuniceerd wordt, waarop leerstof aangeboden wordt, de humor die deze kinderen aanspreekt...

Wij, leerkrachten,  gunnen kinderen onderwijs dat bij ze past. In mijn optiek is de enige vorm van passend onderwijs voor HB'ers voltijds HB onderwijs.

En dan spreek ik uit ervaring...