Executieve functies – Route 6: werkgeheugen

“Het dashboard in de auto geeft alle informatie weer die je tijdens het rijden nodig hebt: je snelheid, de hoeveelheid brandstof, de route en de motortemperatuur. De computer van de auto “onthoudt” de informatie die je nodig hebt om goed op je bestemming aan te komen.” (van Dasler, 2017)

Werkgeheugen is het vermogen welke we hebben om informatie in het geheugen vast te houden en te bewerken bij het uitvoeren van (complexe) taken. Daarbij gaat het erom eerder geleerde vaardigheden of ervaringen toe te passen in een actuele of toekomstige situatie (uit: Slim maar… | Dawson & Guare).

De hele dag door maak je gebruik van je geheugen. Sommige dingen die je meemaakt worden opgeslagen in je lange termijn geheugen, maar voor andere zaken die je maar kort hoeft te onthouden maak je gebruik van je werkgeheugen. Je werkgeheugen zet je in bij het onthouden van informatie als je een rekensom uitrekent, als je een boodschap gaat doen of als je naar je kamer loopt omdat je nog even snel iets moet pakken.

Je werkgeheugen heeft ongeveer plek om zeven dingen tegelijkertijd op te slaan. Hoewel je maar een beperkt aantal zaken in je werkgeheugen op kunt slaan, kun je dit wel verbeteren door het te trainen. Zo wordt bijvoorbeeld in Route 11 gesproken over Dominic O’Brien die zijn geheugen zo getraind had, dat hij binnen een uur 938 willekeurig geschudde kaarten kon onthouden in de juiste volgorde. Hij bleek op school moeite te hebben gehad om mee te komen en begon zich pas in geheugentechnieken te verdiepen toen hij 30 was. 

Hieruit kunnen we dus opmaken dat een goed geheugen niet is aangeboren, maar verbeterd kan worden door te oefenen en de juiste strategieën toe te passen 

Ervaringen uit de praktijk

Iets wat elk jaar bij ons op school weer terugkomt, is de verandering van klassen en dus het feit dat nog niet alle kinderen elkaar kennen. Voor het aanleren van elkaars namen zijn verschillende trucjes in te zetten.
Een collega van mij gebruikt vaak de methode waarbij leerlingen een rijmpje verzinnen bij hun eigen naam. Wanneer iedereen een rijmpje verzonnen heeft, worden deze ingezet om elkaars namen snel en op een leuke manier te leren.
Ook een tekening maken van jezelf en daar een aantal bijzonderheden bij zetten over jezelf kan helpen bij het vlug leren van alle namen.

Materiaal om mee te oefenen

Een leuk spel waarmee je je klas enorm kunt uitdagen is “Ik ga op vakantie en ik neem mee…”. Vooral wanneer je aangeeft dat het geheugen vaak niet meer dan 7 items kan onthouden, zal de klas proberen meer dan 7 te onthouden.
Tot nu toe is mijn klas gestrand bij 8 items die meegaan op vakantie.

Verder trainen onze leerlingen hun werkgeheugen elke week met een stevig potje schaken. Niet alleen op het bord, maar ook op papier worden plannen uitgedacht en stappen voorbereid om mat in één, twee of drie te zetten.
Dit onder leiding van een zeer gedreven en zeer kundige schaakdocent.

Tenslotte nog dit: Minka Dumont (lesmateriaalvoorhoogbegaafde.com) heeft goede tips en trucs voor het trainen van je geheugen.

Verzin ezelsbruggetjes
http://www.leer-actief.nl/actief-leren/tip1/ezelsbruggetjes.htm

Verzin een hulp verhaal
http://www.leer-actief.nl/actief-leren/tip1/verhalenverzinoefening.htm

Gebruik de plaatsmethode
http://www.leer-actief.nl/actief-leren/tip1/plaatsmethode.htm

Speel ‘online’ geheugenspelletjes.
http://www.leer-actief.nl/actief-leren/tip1/geheugenspelletjes.htm