HB, IQ en andere afkortingen

Route 4: Volgehouden aandacht “Jouw gaspedaal – Om goed vooruit te komen, is het van belang dat je op het juiste moment gas geeft en op het juiste moment het gas kan loslaten. Dit betekent dat je altijd goed geconcentreerd moet zijn en dat valt nog niet mee!” (van Dasler, 2017) Volgehouden aandacht is het vermogen om ondanks afleiding, vermoeidheid of verveling je te kunnen blijven richten op een taak. Hoe gemakkelijk is het om even af te dwalen, even voor je uit te staren en je mee te laten varen op die oneindige stroom aan gedachten naar mooie oorden, vette games en andere fijne plekken in de geest. In de methode Route 11 wordt de hoeveelheid aandacht die je hebt vergeleken met een benzinetank. In onze “tank” zit voor maar ongeveer 45 minuten brandstof. Om je klas dus bij de les te houden, is het verstandig elke drie kwartier even een oefening te doen met de klas, ze een frisse neus te laten halen of een andere korte activiteit in te zetten. Op bepaalde Finse scholen gaan ...

Vorige keer vertelde ik in DIT BLOG al wat de reden was dat ik met scrummen in de klas ben begonnen. In dit blog geef ik uitleg over hoe ik er in mijn klas mee werk. Voorbereiding Voor in mijn lokaal hangt een scrumbord waar de te behalen doelen op geschreven worden. Wanneer we met elkaar afspreken dat een doel een aantal keren behaald moet worden voordat het doel echt beklijft, staan er hokjes achter het doel. Elke keer dat het gelukt is het doel te behalen, zet de scrummaster een kruisje in een van de hokjes. Op de ramen in de klas hangen drie grote vellen Engels karton. Op de eerste staat  To Do… op de tweede staat  …In Progress, en op de laatste staat  Done! De doelen die op het scrumbord geschreven staan, worden ook op een geeltje geschreven en verschuiven gedurende de weken van To Do, naar In Progress en wanneer het doel behaald is komt deze op het Done bord terecht. Voor elk geeltje op het Done bord, verdient de klas 10 minuten feesttijd. Samen bekijken...

Route 3: Taakinitiatie “Kaar voor de start… - De stoplichten staan op rood. Alle auto’s staan met ronkende motoren in de rij te wachten op het startsignaal. Zodra de stoplichten op groen springen, racen de coureurs zo snel mogelijk naar de finish.” (van Dasler, 2017) Je kent ze wel…de dromers die de helft van je verhaal niet hebben meegekregen, nog met hun tas in de hand bij de kapstok staan te dromen of hun werk nog niet voor zich op tafel hebben wanneer jij al lang het “Startschot” gegeven hebt. De rekkers die nog geen zin hebben om te beginnen, de ja-maarders die eerst nog een discussie met je aan willen gaan… Soms moet je gewoon meteen starten en wordt er van je verwacht dat je ook op een bepaald moment weer klaar bent met je taken.  Het vermogen om op tijd te starten met je taken heet taakinitiatie. Taakinitiatie is het vermogen om zonder dralen (op tijd en op efficiënte wijze) met een taak (die we als vervelend of saai ervaren) te beginnen (uit: Slim maar… | Daws...

Eén van de leukste vakken die ik geef aan mijn klas met HB'ers is leren-leren. Het moment waarop je uitlegt wat het vak inhoudt,  zorgt altijd voor mooie filosofische gesprekken over wat leren nou eigenlijk is en hoe je kunt leren als je nog niet weet hoe je moet leren en hoe je brein werkt. In de afgelopen jaren heb ik zelf veel leuke lessen ontworpen voor het vak leren-leren. In eerste instantie maakte ik gebruik van alles wat ik kon vinden op internet, maar in de loop van de tijd merkte ik dat mijn leerlingen behoefte hadden aan specifieke zaken. Ik besloot mijn lessen aan te passen op dat waar zij het meest behoefte aan hadden;  spellingcategorieën, werkwoordspelling, aantekeningen maken, samenvatten, tafels oefenen, rekenbegrippen begrijpen en kunnen toepassen, het metriek stelsel, ezelsbruggetjes bedenken en toepassen, enz Mijn  leren-leren lessen zijn altijd coöperatief en aangepast op de leerlingen, zelfs gedifferentieerd binnen de groep. Niet e...

Route 2: Emotie-regulatie “Onder de motorkap - Raak jij ook wel eens oververhit? Misschien omdat je boos wordt als iets niet lukt, of omdat je zo blij bent dat je op de bank staat te springen?” (van Dasler, 2017) Wanneer je je eigen emoties niet goed onder controle hebt, kun je in veel lastige en vervelende situaties terecht komen.  Angst kan je volledig lam leggen, zodat je niet tot actie overgaat. Boosheid kan oplopen tot woede, waarna je iemand een klap voor z’n kop geeft. Een groot gevoel van schaamte over het maken van fouten kan erin resulteren dat je sommige dingen niet eens gaat proberen. Andere mensen krijgen dan een beeld van jou dat misschien niet klopt met de werkelijkheid; ze denken dat je minder kunt dan je eigenlijk kan, ze denken dat je koppig bent en je eigen zin wilt doordrijven. Maar nog erger…bepaalde heftige emoties kunnen soms jouw talenten in de weg zitten! De meeste kinderen die ik dagelijks meemaakt, hebben bijna allemaal wel op de een of ander...

Scrummen…wie heeft er niet van gehoord. Het schijnt nogal een hype te zijn in het bedrijfsleven en lijkt nu ook langzaam zijn weg te vinden binnen het onderwijs. Ik werd enthousiast toen mijn vriendin, die directeur is op het SBO/SVO, vertelde wat ze daarmee bereikt met haar team. En als iets werkt in het team, dan heeft dat zijn weerslag op de leerlingen. Dat scrummen maalde steeds maar door mijn hoofd. Kon ik mijn klas niet ook als een team beschouwen? Kon ik de scrum niet ook inzetten om dit team te laten groeien? Wij zijn een hechte club samen en hebben aan het begin van het schooljaar ook samen de regels en afspraken opgesteld. Op die manier creëren we met elkaar een prettige, veilige en gezellige sfeer in de klas, waardoor de kinderen tot leren komen. Dat is niet enkel mijn verantwoordelijkheid als leerkracht, maar ook die van de kinderen.  Na het opstellen van de regels, print ik ze uit, plak ze op een groot vel gekleurd papier. Vervolgens nodig ik elk kind uit ze t...

Route 1: Reactie  inhibitie  “Je rempedaal - Op tijd remmen is in het verkeer heel belangrijk. Zo sta je op tijd stil en voorkom je ongelukken. Wanneer je deelneemt aan het verkeer, zal je goed moeten weten wanneer je wordt geacht op de rem te trappen.” (van Dasler, 2017) Veel HB kinderen hebben een hoofd vol ideeën en slaan als een malle aan het associëren wanneer er iets gezegd wordt of wanneer ze iets zien. De focus op hun werk houden is dan lastig, jezelf inhouden om meteen eruit te floepen wat je vindt en voelt is soms zelf onmogelijk! Dat idee vliegt als vanzelf je hoofd uit, het antwoord is al door de klas gevlogen nog voor de anderen de kans kregen hun vinger op te steken en die vraag op het puntje van je tong val er zomaar vanaf, ook al heeft de juf gezegd dat je eerst goed moet luisteren. Het vergt van een kind dat het snel leert reageren, maar wel eerst keurt of het echt het juiste moment is om te reageren. In sneltreinvaart worden STOP, DENK, KIES, DOE en K...

Waar we in het (HB) onderwijs steeds meer achter komen, is het belang van goed ontwikkelde executieve functies; de vaardigheden die je nodig hebt om tot leren te komen. Hier werd in het verleden vaak te weinig aandacht aan besteed en dat leidde bij veel leerlingen tot problemen, niet alleen op school maar ook in hun dagelijks leven.   Bij ons op de afdeling voor voltijds HB onderwijs maken we inmiddels gebruik van de methode Route 11, ontwikkeld door Hanneke van Dasler, in samenwerking met Evelijn Pereira. In deze methode worden de verschillende executieve functies systematisch aangeboden, waardoor kinderen hun gedrag zelf leren te reguleren. Ze krijgen meer inzicht in hun eigen kunnen en hun eigen aandeel in het hebben van succeservaringen. Uit de inleiding van de Route 11 wegwijzer voor leerkrachten: “Kinderen ervaren daardoor meer autonomie, een hoger competentiegevoel en meer zelfcontrole over hun leerproces en –product, wat een voorwaarde is om tot talentontwikkeling te...

Mag ik even mopperen...? "Kunnen die kinderen niet gewoon meedoen?" "Kunnen die kinderen zich niet gewoon gedragen op het schoolplein?" "Wat zijn ze toch bijdehand!" "Allemaal vreemde eenden, die HB'ers." "Ja hoor...die hoogbegaafde moeten het weer anders doen...*zucht*" Ik heb het mooiste beroep van de wereld. Althans...dat vind ik. Elke dag 22 pracht exemplaren van kinderen begeleiden in hun groei en ontwikkeling. Nu na een aantal jaren kan ik als HB leerkracht pas een beetje voelen hoe deze kinderen zich gevoeld moeten hebben in een reguliere klas. Al die vooroordelen en negatieve opmerkingen...ze komen me zo langzamerhand de keel uit. We werken ons een slag in de rondte om ervoor te zorgen dat ook deze kinderen het goed doen. Dat is hard werken, maar levert wel ontzettend veel voldoening op. Echter...veel mensen (die van "doe-maar-gewoon-dan-doe-je-al-gek-genoeg", je kent ze wel...) zitten stikvol vooroordel...

Op het moment dat ik dit blog schrijf, is de helft van de zomervakantie alweer voorbij. Dat betekent dat er nog een even zo lange periode van genieten, ontspannen en leuke dingen doen voor me ligt. Wat heb ik al veel leuke dingen gedaan en wat staat er nog veel leuks op de planning. Ondertussen kriebelt het ook weer om aan het werk te gaan en regelmatig vliegen er ideeën door mijn hoofd over dingen die ik met de kinderen wil gaan ondernemen, doelen die ik met ze wil bereiken en wat al niet meer. Onlangs had ik een gesprek met een vriendin over de vakanties van leerkrachten. Hoe lekker het wel niet was dat je zoveel vakantie had als leerkracht, was het oordeel. Ja, dat klopt. Het is heerlijk om in blokken van ongeveer 7 weken te werken en dan een weekje vrij te hebben. En dan hebben we het nog niet eens over de zomervakantie! Een vaker gehoorde uitspraak is dan ook dat wij leerkrachten toch wel erg veel vakantie hebben. Dat wij afgelopen jaar staakten vanwege de hoge werkdruk werd niet...

 Met mijn klas filosofeer ik elke week over zeer uiteenlopende onderwerpen. Soms passend bij de thema's die we behandelen, soms passend bij iets dat speelt in de wereld. Filosoferen is niet gewoon leuk en interessant . Filosofie heeft een heel duidelijk doel.  Het is belangrijk om je leerlingen uit te kunnen leggen wat het nut van filosoferen is. Wanneer ik start met filosofie is mijn boodschap altijd: "Je bent welkom om deel te nemen aan deze les, mits je bereid bent naar anderen te luisteren, hun standpunten aan te horen en te proberen het ook van hun kant te bekijken als je het oneens bent met elkaar. Maar het belangrijkste is dat je respectvol omgaat met alles wat er tijdens deze les gezegd wordt." Kinderen nemen deze boodschap heel serieus. Filosofie maakt iets bij ze los en hier willen ze graag aan deelnemen. Filosofie kan uit heel veel verschillende vraagstukken bestaan. Zo kun je vragen naar een mening over het ontstaan van de wereld, over een aangeno...

Vandaag las ik een prachtig stuk over herstelrecht, geschreven door Ivo Mijland . Ik was blij om te kunnen reageren op zijn verhaal dat wij als HB afdeling ook werken met dit principe.  Op de PA leer je dat je als leerkracht duidelijk en consequent moet zijn. Als beginnende leerkracht is het nog niet altijd duidelijk hoe je daar vorm aan moet geven en welke manier goed bij je past. Ik heb op de PA geen onderwijs gehad in herstellend opereren met mijn leerlingen. Als ik dat daar al had geleerd, had ik meteen met iets aan de slag kunnen gaan waar ik als persoon en als leerkracht volledig achter sta. Het werkt namelijk!  Dit is mijn ervaring met herstelrecht in de klas... Wanneer je het schooljaar start, ga je samen met je leerlingen spreken over je verwachtingen van dit schooljaar. Niet alleen die van jou als leerkracht, maar ook zeker die van de leerlingen. Wat wil je leren, welke doelen ga je stellen en hoe hoop je die te kunnen gaan behalen? En dan de ...