Doorgaan naar hoofdcontent

Uitdaging 7 – De uitdaging van het wegwerken van hiaten

Veel hoogbegaafde kinderen krijgen ergens in hun schoolloopbaan te maken met hiaten in hun kennis. Vaak wordt niet begrepen waarom juist deze getalenteerde kinderen meer hiaten (kunnen) hebben dan hun leeftijdsgenoten. Tijl Koendrink geeft daarop in zijn boek De 7 uitdagingen in het onderwijs aan hoogbegaafde kinderen het volgende antwoord:

“[…] door hun weinig gestructureerde manier van leren, hun snel afgeleid zijn, het geringe gebruik van hun geheugen bij het leren via begrip in plaats van herhaalde oefeningen, is veel kennis slecht verankerd en geborgd. Te slecht om automatisch te gebruiken.” (Koendrink, 2012)

Je kunt het talent hebben en de juiste inzet, maar wanneer je niet de juiste strategieën toepast, zullen je resultaten niet voldoende zijn. Dit wordt alleen maar erger naarmate de leerstof ingewikkelder wordt en je meer en meer terug moet vallen op de basiskennis, die in dit geval niet verankerd ligt in het geheugen.

Talent X Inzet X Strategie = Resultaat



Voorbeeld uit de praktijk
Om hiaten op te sporen, maak ik gebruik van doortoetsen voorafgaand aan het schooljaar. Voor rekenen en spelling neem ik een didactisch onderzoek af en op basis van een foutenanalyse bekijk ik waar nog kennis ontbreekt. Ik blijf daarbij niet focussen alleen op de kennis uit het leerjaar waarin de leerling zit, maar toets net zolang door tot voor mij echt duidelijk is waar het ontbreekt aan kennis en strategie. Op basis van die informatie kun je gericht met een leerling aan het werk. 

Daarnaast neem ik methodetoetsen af voorafgaand aan het blok waar ze bij horen. Ook dan krijg je inzicht in wat de leerling al weet (en waar je dus minder aandacht aan hoeft te besteden) en waar het nog hulp bij nodig heeft. 

Ook gesprekken met de leerling zijn van groot belang.? Geeft feedback, feedforward, maar stel ook veel vragen? Waar loopt de leerling tegenaan? Wanneer ging het wel goed? Wat heeft de leerling toen gedaan?
Door samen te onderzoeken wat de leerling nodig heeft, voelt de leerling zich serieus genomen en krijgt het meer vertrouwen in zijn eigen kunnen.

Belangrijk is ook om met deze leerling duidelijke afspraken te maken en eerlijk te zijn over het belang van zijn eigen inzet. De leerling moet zelf aan de bak! 

Doelen zichtbaar maken
Het belang van doelen bespreken en zichtbaar in de klas ophangen of opschrijven is bekend. Maar helaas doet nog lang niet elke leerkracht dit. Vooral hoogbegaafde leerlingen hebben er baat bij te weten wat ze doen en waarom ze dit moeten doen. Wat is het doel? Wat is het belang van deze sommen of deze opdrachten? What’s in it for me?

Daarnaast is het ook belangrijk om de leerlingen zelf materiaal te laten ontwikkelen waarmee ze zich de kennis en vaardigheden eigen kunnen maken. Ik heb al vaker genoemd dat het maken van een tafelspel leuk is om de tafels te oefenen. Wanneer het van de kinderen zelf is, zullen ze er sneller mee oefenen. Dat draagt bij aan hun motivatie en dat is misschien wel het meest belangrijke van al!

Leren Leren
Juist hoogbegaafde leerlingen hebben veel baat bij begeleiding op het gebied van leren leren. Hoe leer je teksten, hoe leer je samenvattingen te maken, structuur aan te brengen in alles wat je moet leren en op welke manier maak je de verbindingen in je brein sterk?

Over leren leren schreef ik eerder al een blog die je HIER (https://hbonderwijs.blogspot.com/2018/01/leren-leren.html) kunt vinden.

ReChill
Een paar fijne ReChill filpjes die kunnen helpen


Reacties

Populaire posts van deze blog

Executieve functies - Route 1: Reactie-inhibitie

Route 1: Reactie  inhibitie  “Je rempedaal - Op tijd remmen is in het verkeer heel belangrijk. Zo sta je op tijd stil en voorkom je ongelukken. Wanneer je deelneemt aan het verkeer, zal je goed moeten weten wanneer je wordt geacht op de rem te trappen.” (van Dasler, 2017) Veel HB kinderen hebben een hoofd vol ideeën en slaan als een malle aan het associëren wanneer er iets gezegd wordt of wanneer ze iets zien. De focus op hun werk houden is dan lastig, jezelf inhouden om meteen eruit te floepen wat je vindt en voelt is soms zelf onmogelijk! Dat idee vliegt als vanzelf je hoofd uit, het antwoord is al door de klas gevlogen nog voor de anderen de kans kregen hun vinger op te steken en die vraag op het puntje van je tong val er zomaar vanaf, ook al heeft de juf gezegd dat je eerst goed moet luisteren. Het vergt van een kind dat het snel leert reageren, maar wel eerst keurt of het echt het juiste moment is om te reageren. In sneltreinvaart worden STOP, DENK, KIES, DOE en K...

Executieve functies – Route 11: Inleiding

Waar we in het (HB) onderwijs steeds meer achter komen, is het belang van goed ontwikkelde executieve functies; de vaardigheden die je nodig hebt om tot leren te komen. Hier werd in het verleden vaak te weinig aandacht aan besteed en dat leidde bij veel leerlingen tot problemen, niet alleen op school maar ook in hun dagelijks leven.   Bij ons op de afdeling voor voltijds HB onderwijs maken we inmiddels gebruik van de methode Route 11, ontwikkeld door Hanneke van Dasler, in samenwerking met Evelijn Pereira. In deze methode worden de verschillende executieve functies systematisch aangeboden, waardoor kinderen hun gedrag zelf leren te reguleren. Ze krijgen meer inzicht in hun eigen kunnen en hun eigen aandeel in het hebben van succeservaringen. Uit de inleiding van de Route 11 wegwijzer voor leerkrachten: “Kinderen ervaren daardoor meer autonomie, een hoger competentiegevoel en meer zelfcontrole over hun leerproces en –product, wat een voorwaarde is om tot talentontwikkeling te...

Executieve functies – Route 4: Volgehouden aandacht

Route 4: Volgehouden aandacht “Jouw gaspedaal – Om goed vooruit te komen, is het van belang dat je op het juiste moment gas geeft en op het juiste moment het gas kan loslaten. Dit betekent dat je altijd goed geconcentreerd moet zijn en dat valt nog niet mee!” (van Dasler, 2017) Volgehouden aandacht is het vermogen om ondanks afleiding, vermoeidheid of verveling je te kunnen blijven richten op een taak. Hoe gemakkelijk is het om even af te dwalen, even voor je uit te staren en je mee te laten varen op die oneindige stroom aan gedachten naar mooie oorden, vette games en andere fijne plekken in de geest. In de methode Route 11 wordt de hoeveelheid aandacht die je hebt vergeleken met een benzinetank. In onze “tank” zit voor maar ongeveer 45 minuten brandstof. Om je klas dus bij de les te houden, is het verstandig elke drie kwartier even een oefening te doen met de klas, ze een frisse neus te laten halen of een andere korte activiteit in te zetten. Op bepaalde Finse scholen gaan ...